Liczebność Polaków na Kresach w obecnej Białorusi

Posted: 13 czerwca, 2011 in Kresy

Przed II woj. św. obszar obecnej Białorusi był podzielony miedzy Polskę i ZSRR.

Na ziemiach należących do II Rzeczypospolitej, które obecnie należą do Białorusi według spisu z 1931 r. mieszkało 3,2 mln osób.  Z tego 1,5 mln (47,7%) zadeklarowało że używa języka białoruskiego lub „tutejszego”, a 1278,9 tys. (39,8%)   że języka polskiego. Przy czym wyznanie rzymskokatolickie zadeklarowało 1062,1 tys. osób. Szacuje się, że liczba osób posługujących się językiem polskim została zawyżona. Biorąc pod uwagę szereg aspektów, można stwierdzić, że najbardziej adekwatnym do określenia narodowości na badanym obszarze jest wyznanie. Uwzględniając rzymskokatolickich Litwinów i katolików deklarujących język białoruski (bez „tutejszego”) u 973 tys. (30%) osób istniała zbieżność między deklarowaniem języka polskiego a wyznaniem rzymskokatolickim. Tyle też można przyjąć, że mieszkało Polaków na tym obszarze.

Między etnicznym obszarem litewskim na zachodzie a etnicznym obszarem białoruskim na wschodzie ukształtował się wyraźnie odrębny obszar polski z ludnością o polskim poczuciu narodowym. Nie przyjmowali tego do wiadomości badacze litewscy, którzy uważali, że była to ludność rdzennie litewska, najpierw zbiałoruszczona a potem spolonizowana.

Centrum tego obszaru stanowiło Wilno. Na terenie obecnej Białorusi do powiatów z przewagą ludności polskiej należały: Lida, Oszmania, Brasław, Szczuczyn i Wołożyn. Były to obszary należące do historycznej Wileńszczyzny.

Natomiast dwa powiaty Grodno i Wołkowysk przylegające bezpośrednio do etnicznego obszaru polskiego miały charakter dualistyczny – polsko-białoruski.

Według spisu z 1926 r. Białoruska SRL liczyła około 5 mln mieszkańców. 4 mln Stanowili Białorusini, Polaków było niewiele, około 100 tys. Z tego językiem polskim posługiwało się 42% osób deklarujących narodowość polską.

Czasy powojenne

Po wojnie Polska utraciła wschodnie ziemie na rzecz ZSRR. Według spisu z 1989 r. obszar obecnej Białorusi zamieszkiwało 10151 tys. ludności. Narodowość polską zadeklarowało 417 tys. osób.

Dodaj komentarz